Μια νέα Ψυχοθεραπεία ! Γνωρίστε το Γνωσιακό Αναλυτικό Μοντέλο Ψυχοθεραπείας

Τα τελευταία χρόνια μια νέα προσέγγιση ψυχοθεραπείας χρησιμοποιείται όλο κ περισσότερο: Η Γνωσιακή Αναλυτική Θεραπεία (ΓΑΘ).

Αναπτύχθηκε ως μια ολοκλήρωση γνωσιακών, ψυχαναλυτικών κ πρόσφατα Vigotskian ιδεών. Δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στην συνεργασία του Θεραπευτή με τον Θεραπευόμενο για την δημιουργία κ εφαρμογή περιγραφικών (σχηματικών μέσω διαγραμμάτων) αναδιατυπώσεων των προβλημάτων που αντιμετωπίζει ο Θεραπευόμενος στην καθημερινότητά του (στο σήμερα).

Συνεργάζονται μαζί και επικεντρώνονται στην κατανόηση των αρχέτυπων της προβληματικής συμπεριφοράς του θεραπευόμενου, δηλαδή το πλαίσιο αναφοράς πάνω στο οποίο δημιουργήθηκε η προσωπικότητα του θεραπευόμενου, με στόχο στη συνέχεια να κατανοηθεί καλύτερα ο τρόπος με τον οποίο μπορεί να συνεχίσει τη ζωή του στο παρόν και το μέλλον. Ιδιαίτερη προσοχή δίνεται στην κατανόηση της σχέσης μεταξύ της παιδικής ηλικίας κ των προτύπων συμπεριφοράς που δημιουργήθηκαν μεγαλώνοντας και των επιπτώσεων τους στην ενήλικη ζωή.

Ερωτήσεις όπως : «γιατί καταλήγω να έχω δίπλα μου ανθρώπους που με υποτιμούν?» «γιατί δεν μπορώ να τελειώσω μια καταστροφική σχέση?» γίνονται πιο κατανοητές και αναζητούνται απαντήσεις.

Μαζί κ οι δύο στοχεύουν να δημιουργήσουν διηγηματικούς κ διαγραμματικούς ανασχηματισμούς των προβλημάτων του κ αυτό πετυχαίνεται χρησιμοποιώντας 3 πρότυπα :
Διλήμματα – Τα διλήμματα αφορούν κυρίως επιλογές για εμάς τους ίδιους (Ενεργώ σαν…..… Ή νιώθω ότι κακομαθαίνω τον εαυτό μου και αισθάνομαι άπληστος, ή αρνούμαι στον εαυτό μου διάφορα πράγματα, τον τιμωρώ και νιώθω χάλια) και επιλογές για το πώς συνδεόμαστε με τους άλλους (Με τους άλλους ενεργώ σαν…… Η συνδέομαι με κάποιον και μπορεί να πληγωθώ, ή δεν συνδέομαι και διατηρώ τον έλεγχο, αλλά μένω μόνος)
Παγίδες - Αναπαριστάνουν την διατήρηση αρνητικών “πιστεύω” με τον τρόπο ότι παράγουν διαδικασίες συμπεριφορών που οδηγούν στην ενίσχυση των “πιστεύω”.
Πχ. οι άνθρωποι συχνά παγιδεύονται μεταξύ επιθετικότητας και διεκδίκησης, αποφυγής (πχ κοινωνικές συγκεντρώσεις, ανοιχτά μέρη, πολυσύχναστοι δρόμοι), καταθλιπτικής σκέψης, κοινωνικής απομόνωσης (π.χ. νομίζουμε ότι είμαστε βαρετοί ή ηλίθιοι μπροστά τους και γινόμαστε απόμακροι δείχνοντας μη φιλική στάση), προσπάθειας να ευχαριστήσουμε τους άλλους (π.χ. συναίσθημα αβεβαιότητας για εμάς και ανήσυχοι να μην αναστατώσουμε τους γύρω μας).
Εμπλοκές – Κατάλληλοι στόχοι ή ρόλοι απομονώνονται εξαιτίας α) της σωστής ή λανθασμένης άποψης ότι οι άλλοι θα εναντιωθούν σε αυτούς και β) ανεξάρτητα από τους άλλους, επικρατεί η άποψη ότι είναι επικίνδυνοι ή απαγορευμένοι. Πχ «Θέλω να έχω μία καλύτερη ζωή αλλά...»

Σημαντικότερα πλεονεκτήματα έναντι άλλων ψυχοθεραπευτικών προσεγγίσεων :
1. Η συγκεκριμένη θεραπεία ολοκληρώνεται σε 16—20 συνεδρίες διάρκειας 50 περίπου λεπτών. Σε αντίθεση με τις περισσότερες ψυχοθεραπείες όπου το τέλος της θεραπείας δεν είναι καθορισμένο κ συνήθως διαρκεί για πολλούς μήνες.
2. Συνεργασία Θεραπευτή - Θεραπευόμενου ως συνταξιδιώτες. Δεν παίρνει αποφάσεις για λογαριασμό του πελάτη, αλλά μαζί του. Είναι συμπαραστάτης κ συνοδοιπόρος στον δύσκολο δρόμο της θεραπείας, ενώ π.χ. στην Ψυχανάλυση ο Θεραπευτής λειτουργεί ως «Αυθεντία».
3. Συμβάλει στην αυτογνωσία κ την επίλυση των προβλημάτων του χρησιμοποιώντας ειδικά εργαλεία όπως την δημιουργία ΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΟΣ (Ακολουθιακά Διαγραμματική Αναδιατύπωση) στο οποίο αναδιατυπώνει σχηματικά τις ΠΑΓΙΔΕΣ, τις ΕΜΠΛΟΚΕΣ, τους ΦΑΥΛΟΥΣ ΚΥΚΛΟΥΣ, κ τα ΔΙΛΛΗΜΑΤΑ του, με σκοπό να λύσει τις δυσκολίες της καθημερινότητας.
4. Ο Θεραπευόμενος μαθαίνει να παρατηρεί, κ να αναγνωρίζει τους ρόλους που παίρνει στην καθημερινή του ζωή σε σχέση με τον ίδιο του τον εαυτό, με τους γύρω του, αλλά κ τι ρόλους παίρνουν οι άλλοι απέναντι σε αυτόν. Συνυπάρχουμε με τους άλλους κ αλληλεπιδρούμε με τον εαυτό μας, με τους άλλους κ αυτοί με μας, είναι αυτό που πολλές φορές λέμε «η δράση φέρνει αντίδραση, η επιθετικότητα γεννά επίθεση».
5. Δουλεύει στο ΕΔΏ & ΤΩΡΑ, στο σήμερα κ στις καταστάσεις που εμφανίζονται μέσα στο θεραπευτικό δωμάτιο κ το χρησιμοποιεί σαν βιωματικό τρόπο για να εξηγήσει στο Θεραπευόμενο τι συμβαίνει σε διάφορες καταστάσεις στην ζωή του.
6. Εκπαιδεύεται από τον Θεραπευτή πώς να αντιδρά κάθε φορά που μπαίνει στους δύσκολους ρόλους του κ πώς να βρίσκει την «έξοδο» από τον δύσκολο ρόλο κάθε φορά που συμβαίνει.
7. Ο τρόπος που δουλεύει η Γνωσιακή Αναλυτική Ψυχοθεραπεία είναι : ΑΝΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ, ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ, ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ στο «ΕΔΏ & ΤΩΡΑ»
8. Είναι δομημένη θεραπεία με αρχή, μέση κ τέλος. Χρησιμοποιώντας επανειλημμένες περιγραφές αναγνωρίζονται οι ρόλοι της ζωής μας, με στόχο να αποφευχθεί η προβληματική συμπεριφορά κ να προωθηθεί ένα υγιέστερος τρόπος επικοινωνίας.

Μπορεί να χρησιμοποιηθεί κ συνδυαστικά κ με άλλες προσεγγίσεις όταν αυτό κριθεί απαραίτητο για την πιο αποτελεσματική θεραπεία.

Είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική σε περιπτώσεις θεραπείας Ζεύγους, κρίσεων πανικού, κατάθλιψης, φοβιών, άλυτου πένθους, ψυχαναγκασμών, οριακών ασθενών κ διατροφικών διαταραχών.


ΔΟΚΙΜΑΣΤΕ ΜΙΑ ΓΡΗΓΟΡΗ, ΚΑΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΗ ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΙΑ

Μίνα Χιώνη
ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ—ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΥΤΡΙΑ
BA (HONS) Ψυχολογία Πανεπ. Westminster, Λονδίνου UK
MSc Ψυχολογία, Πανεπ. Λονδίνου, UCL, UK
MSc Συμπεριφοριστική Ψυχολογία, Πανεπ. Λονδίνου, UCL, UK
Ειδικευμένη στη Γνωσιακή Αναλυτική Ψυχοθεραπεία
Π. Φάληρο
Τηλ: 6930-440307